αβ / Miranda en Prospero
- de poëzie van de positieve wetenschappen
verklaard en gedemonstreerd voor leerlingen, studenten en iedereen die nieuwsgierig is naar de wondere werkingen van moeder natuur - een STEAM-voorstelling (Science Technology Engeneering Art Mathematics)
"Ik ben, pogend de vormen te vinden voor mijn waarheid, op schoonheid uit - op de bewegende schoonheid, op bewegen door schoonheid; ja, op het klassieke, universele, dat, volgens de praktijkleer van de grote schilders, eerst met het niet -aflatende beschouwen van en verzinken in de natuur vorm krijgt.' (Peter Handke, "Het einde van het flaneren")
Wetenschap is, zoals kunst, een manier om toegang te krijgen tot de onzichtbare krachten die huizen in de zichtbare natuur. Maar via het aanbrengen van kennis is deze theaterproductie of theaterperformance dus ook op schoonheid uit. AlfaBeta: de alfa- of menswetenschappen (kunst, letterkunde, cultuur, α) gekoppeld aan exacte betawetenschappen (β).
HET PROJECT: EEN INSTALLATIE ALS LABO EN DEMONSTRATIERUIMTE
AlfaBeta, de voorstelling maakt deel uit van het bredere project alfabeta.brussels (
www.alfabeta.brussels), een werkplaats voor hedendaags theater waarin wetenschap, techniek en kunst centraal staan en elkaar inspireren. Naast het theatrale gaat het er om inzicht te geven in het wezen van exacte wetenschap en/of het stimuleren van denken over de maatschappelijke effecten van technologie. Een ingenieuze installatie op scene wordt ons labo en demonstratieruimte.
Alfabeta.brussels is een nevenproject van het Brusselse Ensemble Leporello en poogt in samenwerking met diverse experts verrassend theater te maken. In 2014 werd "Miss Wifi en Koebrev” gecreëerd, een open-deur-dag voor kinderen in het laboratorium van Miss Wifii, directeur van een onderzoekscentrum. Daarna volgde “The Creation of a universe”, een theatervoorsteling voor peuters waarin het ontstaansproces van kunst centraal staat.
Deze drie producties koppelen authentieke wetenschappelijke expertise en innovatieve technologie (β) aan kunst en poëzie (α). Deze recente werken ontstonden in nauwe samenwerking met onderzoekers verbonden aan Experimentarium Université Libre de Bruxelles, experts van het Medialab Erasmushogeschool Brussel en architectingenieurs van de vakgroep Architectural Engineering van de Vrije Universiteit Brussel.
De voorstelling waarvoor nu projectsubsidie wordt aangevraagd is een assemblage van een variabele reeks visueel uitgewerkte wetenschappelijke hot topics*. Vier personages - vrij geïnspireerd op Prospero, Miranda Caliban en Ariël uit “The Tempest” van Shakespeare - evolueren binnen een innovatief decor dat hen toelaat een aantal universele natuurwetten te verbeelden. Deze installatie bestaat uit de volgende technologieën:
- toneelspel, choreografie en zang door een collectief van 2 acteurs en 2 circusartiesten
- een ‘performatieve installatie’, manipuleerbare machinerie en objectenkamer
- een 3d-animatie geprojecteerd op de binnenzijden van de installatie
- een ‘augmented reality’ die interactie met de toeschouwers toelaat
- soundscapes en geïntegreerde led- en laserbelichting
EEN ACCORDEONVOORSTELLING OF ‘LEPORELLO’ (harmonica van prentkaarten)
Als object- en bewegingstheater heeft αβ een flexible, ‘à la carte’ structuur. Opgebouwd uit inwisselbare taferelen (Prospero’s boeken) kan, afhankelijk van het doelpubliek, voorkennis of context, telkens een aangepaste voorstelling worden gedistilleerd. De verschillende taferelen bestaan autonoom als korte performances (zoals de proof of concept “Galileo-Huygens”), of worden verweven tot een toneelstuk met een samenhangend verloop.
PROSPERO, MIRANDA, ARIËL en CALIBAN
‘Wij zijn als spul waarvan men dromen maakt
en ons kleine leven is omsingeld door een slaap’
(Shakespeare, “De storm”)
In de handen van vier acteur-dansers en twee technici spelen geometrie, mechanica, fysica, biologie en wiskunde de hoofdrol. Drie protagonisten uit “The Tempest” van Shakespeare - vader, dochter, tovenaarsleerlingen - geven invulling aan het spel op het toneel. Prospero is de geleerde, de faustiaanse wetenschapper die zijn macht demonstreert en uitwerkt. Miranda is de leerlinge, die de experimenten van haar vader met verwondering en verbazing bijwoont (en soms ondergaat). Haar blik is de blik van het publiek, haar vragen en opmerkingen geven een eigen duiding aan de experimenten. Ariëls naam suggereert het element lucht. Als assistent van Prospero danst en vliegt hij door de installatie - een rol die voor een circusartiest(e) is weggelegd.
Als verre inspiratiebron is er dus “De storm” van Shakespeare. Een van de boodschappen die Shakespeare in zijn The Tempest verweeft, is dat de waarneembare werkelijkheid en de empirische vaststelling van de natuurwetten, niets meer zijn dan een illusie. Bestaan er werkelijk natuurwetten, of geloven wij er slechts in door onze ingeboren behoefte aan orde? Bestaan de gulden snede, de constante van Planck, pi... of zijn zij slechts het resultaat van een meetsysteem?
αβ speelt zich echter af vóór de storm (waarmee Shakespeare’s stuk begint). De handelingen van de vier personages hebben tot doel een ‘perfecte storm’ te creëren, een ultieme krachttoer waarmee de natuurelementen - of ze nu hallucinatie zijn of niet - worden gedwongen en gestuurd. De fysisch-hypnotische macht van Prospero en de zijnen is in αβ neutraal en staat zowel in dienst van de wraak als van de liefde. Kan wetenschap leiden tot een ‘brave new world’ van welzijn, vrede en overvloed of is zij een destructieve kracht die onze ondergang betekent?
Parallel met deze impliciete, cultuurfilosofische thema’s worden fenomenen uit de positieve wetenschappen en mechanische principes via choreografie, scenografie en innovatieve technologie als het ware vanzelf verklaard. De voorstelling koppelt authentieke wetenschappelijke expertise aan Shakespeariaanse inspiratie en sublimeert ex cathedra lezingen en klinische laboratoriumtests tot een feeërieke wereld van kunst en kennis.
Draaiboek, choreografie en regie: Patrick Van Keirsbilck, Ief Spincemaille, Dirk Opstaele
Wetenschappelijk advies: Patrick Van Keirsbilck, Philippe Léonard, Pasquale Nardone
Scenografie: Yves Spincemaille in samenwerking met Konligo/vakgroep ARCH
Software en animatie: Olivier D’Hose
Installatie: Konligo/Arch
Techniek uitvoering: Clément Losson / 1 technieker (nog te bepalen)
Spel: Johan Knuts / Patrick Beckers
Chloé Prilleux / een podiumkunstenaar (nog te bepalen)
2 dansers/bewegingskunsgtenaars, (nog te bepalen)
Een coproductie van Ensemble Leporello (Brussel) met Cie des Mutants (La Louvière) i.s.m. GC De Kroon, Huis van Culturen (Molenbeek), VUB, ULB, RITCS, BROM (Brede School Molenbeek)
* DE WETENSCHAPPELIJKE THEMA’S
FYSICA
Zwaartekracht, de grote beeldhouwer van de kosmos
Entropie gedemonstreerd
De slinger van Foucault
De tijdscaprice van Einstein
De spookachtige kwantummechanica
De Tesla Coil
WISKUNDE:
De fibonaccinummers
De stelling van Pythagoras
De gulden snede
GEOMETRIE
De rijkdom van het pentagram
Het kwadratuur van de cirkel
De Mandelbrotverzameling
BIOLOGIE
De levensboom (Darwin)
De plant als uitvinder
CHEMIE
Supergeleiding
Vierkante zeepbel
MECHANICA
Hoe ‘denkt’ een computer
Aandrijving van wielen
De gyroscoop
KOSMOLOGIE
De schaal der dingen (van elektron naar melkwegcluster)
De wetten van Keppler
De kosmische kalender (Carl Sagan)